Liệt nửa người sau tai biến mạch máu não? Cách chăm sóc, điều trị bệnh tai biến liệt nửa người hiệu quả? Chế độ dinh dưỡng cho người bệnh?
Chăm sóc người bệnh chưa bao giờ là điều dễ dàng, nhất là khi bệnh nhân bị liệt nửa người sau tai biến mạch máu não. Hầu hết mọi sinh hoạt của người bệnh đều phụ thuộc hết vào người chăm sóc. Vịêc điều trị tai biến liệt nửa người phụ thuộc rất nhiều vào việc người bệnh được chăm sóc như thế nào. Vậy làm sao để chăm sóc bệnh nhân tai biến liệt nửa người tốt nhất, hỗ trợ quá trình điều trị nhất? Các bạn hãy cùng tìm hiểu bài viết dưới đây nhé.
Liệt nửa người sau tai biến mạch máu não?
- Liệt nửa người sau tai biến là di chứng nặng nề nhất nhưng cũng hay gặp nhất ở những ngừơi sống sót qua một cơn tai biến. Khi bị tai biến, nếu phần não bên phải bị tổn thương thì người bệnh dễ bị tai biến liệt nửa người bên trái, và ngược lại, nếu phần não trái gặp vấn đề thì bệnh nhân dễ bị tai biến liệt nửa người bên phải.
- Bị tai biến liệt nửa người gây khó khăn với việc tự chủ trong sinh hoạt, vận động, cùng với sự giảm sút, rối loạn các chức năng thính giác, thị giác…
Cách chăm sóc, điều trị bệnh tai biến liệt nửa người hiệu quả?
Chế độ dinh dưỡng cho người bị bệnh tai biến liệt nửa người
- Chế độ dinh dưỡng cho bệnh nhân tai biến liệt nửa người rất quan trọng vì nó giúp người bệnh tăng cường sức đề kháng, nâng cao sức khoẻ, kiểm sóat các yếu tố nguy cơ tái phát bệnh.
- Vì bệnh nhân ít được vận động, cần ít năng lượng nên nếu bổ sung dinh dữơng quá mức rất dễ bị béo phì, tiểu đường, nhưng nếu chế độ ăn nghèo nàn lại dễ làm yếu hệ miễn dịch của người bệnh.
Trong quá trình chăm sóc bệnh nhân tai biến liệt nửa người, người nhà nên cho bệnh nhân ăn từ từ, ăn thức ăn mềm, dễ tiêu hóa, đủ chất và hợp khẩu vị, nên ăn nhiều rau và hoa quả để bổ sung chất xơ, chia nhỏ làm nhiều bữa ăn trong ngày, và phải chú ý tránh các loại thực phẩm dễ gây kích thích với các yếu tố nguy cơ gây tai biến ở người bệnh như bị tiểu đường, cao huyết áp,… - Không nên ép bệnh nhân ăn quá nhiều, không cho ăn đồ cứng và tránh tối đa không để bị ngẹn. Bởi vì điều này sẽ làm người bệnh khó thở, có thể đe dọa tính mạng của người bệnh.
Vệ sinh cá nhân cho người bệnh
- Vấn đề vệ sinh cá nhân của người bị liệt hoàn toàn bị phụ thuộc vào người chăm sóc. Vì vậy, người nhà cần chú ý tắm rửa, rửa mặt đánh răng hàng ngày, gội đầu tuần 1- 2 lần cho bệnh nhân.
Bệnh nhân tai biến bị liệt nửa người thường đại tiểu tiện không tự chủ do bị ảnh hưởng dây thần kinh điều khiển hoạt động của cơ tròn. Vì vậy, hằng ngày phải lau rửa, vệ sinh sạch sẽ vùng sinh dục tiết niệu, giữ khô ráo nhất là sau khi đi vệ sinh, giúp bệnh nhân cảm thấy dễ chịu, chống lại viêm nhiễm đường tiết niệu. Tốt nhất là đóng bỉm với bệnh nhân nữ và dùng ống thông tiểu với bệnh nhân nam. - Bên cạnh đó, nên tăng cường nhiều rau xanh, chất xơ, uống đủ nước trong chế độ ăn kết hợp với xoa bóp bụng để tránh táo bón. Phải thụt tháo cách ngày nếu bệnh nhân bị táo bón.
Cần thường xuyên cắt ngắn móng tay, móng chân, cắt tóc, cạo râu với bệnh nhân nam.
Chăm sóc các biến chứng về hô hấp
- Do nằm lâu và ít vận động, những bệnh nhân bị tai biến liệt nửa người thường có những bệnh lý về đường hô hấp như viêm phổi, tắc nghẽn đường thở do ứ đọng đờm dãi, nằm nhiều mồ hôi ra không được lau khô kịp thời dễ dẫn đến viêm phế quản… Nên chú ý lau mồ hôi, vệ sinh răng, cho bệnh nhân súc miệng sau mỗi bữa ăn, và đỡ bệnh nhân ngồi dậy, khum tay vỗ rung vùng lưng hằng ngày để phần dịch đờm dãi ứ đọng trong phổi bệnh nhân dễ bong và thóat ra ngòai.
Chăm sóc hàng ngày
- Giữ gìn phòng của bệnh nhân khô ráo, thoáng khí, tốt nhất là nơi thuận tiện đi lại để dễ dàng theo dõi và chăm sóc.
- Cần thường xuyên thay giặt vệ sinh ga giường cho người bệnh, vì giường là phạm vi hoạt động chủ yếu của bệnh nhân, thường xuyên diễn ra các hoạt động ăn ngủ nghỉ, sinh họat nên ga gối nhanh bẩn hơn bình thường. Nếu để lâu không thay, người bệnh sẽ rất dễ mắc các bệnh về da và hô hấp.
Chăm sóc chống loét do nằm lâu
- Một trong những biến chứng thường gặp của bệnh nhân tai biến mạch máu não bị liệt nửa người là loét da, do không vận động đi lại được, thường phải nằm lâu một chỗ, đặc bịêt nếu nằm lâu quá 2 giờ ở một tư thế, và hay gặp ở chỗ bị tỳ đè nhiều như vùng cùng cụt, hai gót chân, hai bả vai, lưng, mông.
- Để chống loét cho bệnh nhân, cần lót chỗ nằm cho người bệnh bằng vải mền, mịn, nếu dùng đệm nên dùng đệm nước hoặc đệm hơi, trở mình thay đổi tư thế cho bệnh nhân mỗi 2 giờ 1 lần. Thỉnh thoảng xoa bóp thật nhẹ nhàng những vùng bị tỳ đè nhiều, tránh mạnh tay gây trợt da, mỗi ngày lau bằng khăn mềm, ấm, sau đó lau khô bằng khăn mềm sạch. Không nên bôi mỡ hay tự ý rắc thuốc kháng sinh vì có thể gây ức chế hô hấp của da, gây ẩm càng dễ loét hoặc có thể bị nhĩêm trùng làm vết loét càng rộng hơn.
- Kiểm tra hằng ngày để sớm phát hiện các dấu hiệu bất thường như ngứa, đau, thay đổi màu da như đỏ, tím để kịp thời điều trị, cần phải kê gối, đệm mềm tại các nơi đó để tránh bị tỳ đè thêm dễ gây loét, rửa vết loét bằng nước muối sinh lý 1-2 lần/ngày.
- “Tập thể dục” thụ động các phần bị liệt để tránh co cứng cơ và giúp lưu thông tuần hoàn máu.
- Việc điều trị tai biến liệt nửa người đòi hỏi phải kiên trì kết hợp nhiều phương pháp. Bên cạnh việc cho bệnh nhân dùng thuốc điều trị theo chỉ định của bác sĩ, cần phải kết hợp nhiều phương pháp khác như: vật lý trị liệu, tập dưỡng sinh, xoa bóp, châm cứu, bấm huyệt, chế độ chăm sóc…thì mới đạt được hiệu quả.
Việc chăm sóc, điều trị bệnh tai biến liệt nửa người là rất khó khăn, cực khổ cho cả người bệnh và người chăm sóc, đòi hỏi người chăm sóc phải chịu khó và cố gắng rất nhiều, có các kỹ năng chăm sóc từ những hiểu biết về tình trạng cũng như tâm lý của bệnh nhân, cho đến cách cho ăn uống, vệ sinh, tắm giặt…hơn tất cả là tình yêu thương và sự cảm thông chia sẻ để cùng người bệnh vượt qua mặc cảm bệnh tật này.
