Tai biến mạch máu não hay Đột quỵ là tình trạng xảy ra khi có hiện tượng chảy máu trong não, hoặc dòng máu bình thường tới não bị tắc nghẽn. Trong vòng vài phút bị mất nguồn dinh dưỡng thiết yếu, các tế bào não bắt đầu chết, quá trình này có thể kéo dài liên tục trong nhiều giờ tiếp theo.
Đây là một cấp cứu thực sự. Hãy tìm sự trợ giúp y tế ngay. Điều trị càng sớm, thì tổn thương và di chứng càng được giảm thiểu. Phải tính đến từng giây từng phút.
Các yếu tố nguy cơ của tai biến / đột qụy bao gồm huyết áp cao, trước đó đã từng bị tai biến – đột quỵ, hút thuốc lá, bị tiểu đường, mỡ máu, xơ vữa động mạch và bệnh tim, nguy cơ tai biến – đột quỵ tăng theo độ tuổi,…
Nếu bạn nhận thấy có sự xuất hiện đột ngột của một hoặc nhiều dấu hiệu và triệu chứng được liệt kê dưới đây, hãy gọi cấp cứu ngay.
- Yếu hoặc tê đột ngột ở mặt, tay hoặc chân ở một bên cơ thể hoặc liệt nửa người. Thử giơ cả hai tay lên đầu, nếu một bên tay bị rơi xuống trước thì đó có thể là một dấu hiệu của tai biến mạch máu não – đột quỵ não
- Đột ngột bị nhìn mờ, nhìn thấy bóng đen hoặc nhìn đôi, nhìn lóa hoặc giảm thị lực, nhất là ở một mắt.
- Không nói được, nói khó, nói ngọng, nói líu nhíu, không diễn đạt được ý mình (thất ngôn) hoặc không nhắc lại được một câu đơn giản hoặc không hiểu lời nói.
- Đau đầu dữ dội, đột ngột mà không rõ nguyên nhân, có thể kèm theo cứng gáy, đau vùng mặt, đau giữa hai mắt, nôn hoặc thay đổi ý thức
- Chóng mặt, lảo đảo, mất thăng bằng hoặc mất khả năng phối hợp động tác hoặc bị ngã đột ngột mà không rõ lý do, nhất là nếu kèm theo các triệu chứng khác.
Cách đơn giản nhất để xác định 1 người có phải bị tai biến mạch máu não – đột quỵ não hay không là yêu cầu BN :
- S. Yêu cầu BN mỉm cười (smile) -> BN không thể mỉm cười được
- T. Yêu cầu BN nói (talk) một câu đơn giản, Ví dụ: Hôm nay trời đẹp. BN không thể nói hoặc nói ngọng, nói không tròn tiếng
- R. Yêu cầu BN nâng 2 cánh tay hoặc 2 bàn tay lên (raise). BN không thể nâng 2 cánh tay hoặc yếu hoặc liệt hẳn 1 bên.
Còn một dấu hiệu khác về tai biến mạch máu não – đột quỵ là lưỡi của nạn nhân bị cong, hoặc bị ngả về một bên.
Hãy gọi cấp cứu ngay lập tức !
